Pro publico bono

Pytanie 126

Mam działkę, która okazała się być działką na dziko. Teren naleĹźy do Miasta Szczecin. Chcielibyśmy uregulować stan prawny, to znaczy podpisać odpowiednie umowy z właścicielem. Mam pytanie – czy za lata uĹźywania tych działek w przeszłości właściciel gruntu ma prawo żądać od nas naleĹźności?



Przez ostatnie lata korzystał Pan z działki bez podstawy prawnej, jak Pan to określił „na dziko”. Działka była w Pana posiadaniu, ale to nie Pan był jej właścicielem. W takiej sytuacji znajdują zastosowanie przepisy art. 224 i następne Kodeksu cywilnego. Na pewno właściciel moĹźe żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą (od Pana), aĹźeby rzecz została mu wydana, ale oczywiście moĹźe równieĹź zaproponować zawarcie umowy, na mocy której uregulowane zostanie dalsze korzystanie z działki. Jak rozumiem, właściciel chciałby przy okazji uzyskać od Pana jakieś wynagrodzenie, licząc wstecz od dnia zawarcia umowy. 
Kwestia naleĹźności za korzystanie z rzeczy oraz innych roszczeń uzupełniających przysługujących właścicielowi (poĹźytki, odpowiedzialność z tytułu pogorszenia rzeczy itp.) uzaleĹźniona jest od tego, czy obejmując działkę  i będąc jej posiadaczem był Pan w dobrej czy w złej wierze. Kodeks cywilny nie definiuje pojęcia dobrej wiary, ustanawia jednak jej domniemanie. Domniemanie to moĹźe być obalone, jeĹźeli właściciel udowodni, Ĺźe miał Pan świadomość tego, Ĺźe działkę posiada Pan w sposób bezprawny lub, w przypadku braku tej świadomości, jeĹźeli udowodni, Ĺźe brak ten był następstwem niedbalstwa lub niezachowania  przyjętej w danych warunkach staranności. JeĹźeli przyjąć istnienie po Pana stronie dobrej wiary, to nie będzie Pan obowiązany do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. JeĹźeli jednak właściciel byłby w stanie udowodnić Panu złą wiarę, to będzie mógł owego wynagrodzenia żądać. Roszczenie takie przedawnia się z mocy art. 229 k.c. z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. W przedmiotowej sprawie do zwrotu nie doszło, więc roszczenie jest nieprzedawnione.
Natomiast kwestią odrębną pozostaje okres, za jaki właściciel moĹźe ĹźÄ…dać wynagrodzenia za korzystanie, a tego właśnie dotyczy Pana pytanie. W przypadku korzystania umownego wynagrodzenie byłoby płatne okresowo (czynsz), a zgodnie z art. 118 k.c. roszczenia o świadczenia okresowe przedawniają się z upływem 3 lat. Niestety, większość prawników stoi jednak na stanowisku, Ĺźe wynagrodzenie przysługujące właścicielowi od samoistnego posiadania rzeczy jest świadczeniem jednorazowym, co oznacza, Ĺźe roszczenie takie przedawnia się z upływem 10 lat.
Warto pamiętać, Ĺźe naleĹźna kwota moĹźe zostać pomniejszona o nakłady poczynione przez Pana w stosunku do przedmiotowej działki, jak równieĹź i o tym, Ĺźe drogą umowy moĹźna uzgodnić w sposób wiążący wysokość zaległości, niekoniecznie trzymając się powyĹźszych reguł. PowyĹźsze zasady dotyczą bowiem przedawnienia roszczeń, co znaczy, Ĺźe wskazane wyĹźej okresy wyznaczają maksymalne kwoty, jakie ewentualnie mogłyby być dochodzone w sądzie.



<< powrót do listy pytań