Pro publico bono

Pytanie 85

Moja mama jest schizofreniczką. Ma lepsze i gorsze dni. Wiem, Ĺźe chce swój cały majątek przekazać dla mnie po swojej śmierci. Ale moje rodzeństwo na to się nie godzi. Mama leczy się psychiatryczne. W jaki sposób mama ma dokonać oświadczenia woli? Notariusze odmawiają mi pomocy. Boją się, Ĺźe będą ciągani po sądach, gdy rodzeństwo będzie chciało podwaĹźyć spadek.



Osoba, która chce dokonać rozporządzeń swoim majątkiem, moĹźe to uczynić róĹźnorako. MoĹźe zawrzeć umowę (umowy) darowizny albo moĹźe testamentem powołać spadkobiercę (spadkobierców). O innych przypadkach, takich jak np. sprzedaĹź, nie mówimy, bo nie leĹźy to w sferze Pani zainteresowania.
JeĹźeli do majątku wchodzi nieruchomość, to niewątpliwie darowizna będzie musiała być, dla swojej skuteczności, dokonana na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Natomiast testament moĹźe, ale nie musi być sporządzony w formie notarialnej. Rozumiem, Ĺźe część notariuszy nie chce zająć się Pani sprawą, gdyĹź w „powietrzu wisi” konflikt z rodzeństwem. Wiadomo równieĹź, Ĺźe akt notarialny (obejmujący czy to darowiznę, czy testament) będzie skuteczny jedynie wówczas, jeĹźeli Pani mama będzie znajdować się w stanie psychicznym umoĹźliwiającym jej świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyraĹźenie woli. MoĹźna więc zakładać, Ĺźe w przypadku sporządzenia notarialnej darowizny lub testamentu notariusz „będzie ciągany” po sądach przez osoby podwaĹźające czynność notarialną, celem złoĹźenia zeznań na okoliczność zaobserwowanego stanu uczestnika czynności notarialnej.
Z tego, co się orientuję, schizofrenia charakteryzuje się okresami remisji. Jeżeli remisja będzie pełna, to w tym stanie chory może skutecznie złożyć oświadczenie woli. W Pani interesie leży udokumentowanie, że w chwili składania oświadczenia mama była w pełni zdolna do świadomego i swobodnego powzięcia decyzji i wyrażenia woli. Jeżeli takie zaświadczenie wystawi lekarz psychiatra, to możliwość podważenia czynności prawnej dokonanej w tym okresie (sporządzenia darowizny lub testamentu) znacząco się kurczy.
JeĹźeli notariusz odmówi sporządzenia aktu notarialnego, to widzę dwie moĹźliwości. W okresie remisji pełnej (po jej medycznym udokumentowaniu) moĹźna poprosić mamę o sporządzenie pisemnego testamentu, który w całości zostanie spisany odręcznie, opatrzony datą i podpisem. W nim mama moĹźe np. do całości spadku powołać Panią. JeĹźeli jednak uzna Pani, Ĺźe akt notarialny daje największą pewność, a notariusz nadal będzie odmawiał jego sporządzenia, to moĹźna pisemnie zażądać od notariusza pisemnego uzasadnienia odmowy dokonania czynności notarialnej (art. 82 ustawy Prawo o notariacie) i następnie w terminie tygodniowym odwołać się do sądu (o sposobie i trybie odwołania notariusz ma obowiązek pouczyć).



<< powrót do listy pytań