Pro publico bono
Mam czworo rodzeĹstwa. Rodzice przekazali darowiznÄ dwóm braciom dwie róĹźne nieruchomoĹci. Potem siostrze kupili ziemiÄ. Ja jedyny zostaĹem pominiÄty. Rodzicom pozostaĹ jeszcze kawaĹek gruntu, ale nie zdecydowali siÄ na oddanie go Ĺźadnemu dziecku. W takiej sytuacji zmarĹ mój ojciec. Nie zostawiĹ testamentu, rozumiem, Ĺźe po jego Ĺmierci dziedziczy nasza mama i my. Siostra i mama chcÄ siÄ zrzec swojej czÄĹci, abym to ja mógĹ przejÄ Ä grunt. ByĹoby wtedy sprawiedliwie. Ale bracia, który wczeĹniej dostali darowiznÄ, teĹź roszczÄ sobie prawo do spadku i chcÄ jeszcze wiÄcej. Czy jest szansa, abym nie byĹ pokrzywdzony? Czy moĹźna te sprawy zaĹatwiÄ u notariusza?
PoniewaĹź PaĹski ojciec zmarĹ, nie pozostawiajÄ
c testamentu, dochodzi do dziedziczenia z mocy ustawy. W pierwszej kolejnoĹci powoĹane do dziedziczenia sÄ
dzieci oraz maĹĹźonek spadkodawcy, czyli dziedziczy Pan w zbiegu z mamÄ
i rodzeĹstwem. Ze wzglÄdu na wspólnoĹÄ majÄ
tkowÄ
maĹĹźeĹskÄ
majÄ
tek spadkodawcy jest z reguĹy w poĹowie wĹasnoĹciÄ
jego wspóĹmaĹĹźonka, co oznacza Ĺźe podziaĹowi bÄdzie podlegaĹa tylko poĹowa majÄ
tku (gdyĹź druga poĹowa jest wĹasnoĹciÄ
paĹskiej mamy). Dotyczy to równieĹź rzeczonej nieruchomoĹci. Zgodnie z prawem Pana mama dziedziczy po mÄĹźu w 1/4, natomiast pozostaĹa czÄĹÄ majÄ
tku bÄdzie podzielona na piÄÄ czÄĹci (art. 931 k.c.). W pierwszej kolejnoĹci naleĹźy przeprowadziÄ postÄpowanie w sprawie stwierdzenia nabycia spadku po zmarĹym ojcu (art. 669 kpc i nastÄpne). DziaĹ spadku to sprawa odrÄbna, choÄ moĹźliwe jest poĹÄ
czenie tych spraw w jednym postÄpowaniu. SÄ
d w razie wniesienia sprawy o dziaĹ spadku, gdy postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku nie zostaĹo jeszcze wydane, dokona takĹźe tego stwierdzenia (art. 681 k.p.c.) Od niedawna moĹźliwe jest takĹźe poĹwiadczenie dziedziczenia u notariusza, jednakĹźe dotyczy to tylko spraw niespornych (art. 1025 kc w zwiÄ
zku z art. 95a i n. ustawy Prawo o notariacie). Brak zgody pomiÄdzy uczestnikami na którymkolwiek etapie postÄpowania przekreĹla moĹźliwoĹÄ skutecznego wydania aktu poĹwiadczenia dziedziczenia. Uzyskanie notarialnego poĹwiadczenia dziedziczenia nie wymaga zĹoĹźenia wniosku obwarowanego wymogami formalnymi (jak w przypadku sÄ
dowego potwierdzenia), a ponadto uczestnicy takiego postÄpowania mogÄ
dowolnie wybieraÄ notariusza, który akt poĹwiadczenia dziedziczenia sporzÄ
dzi. Wynagrodzenie notariusza za sporzÄ
dzenie aktu poĹwiadczenia dziedziczenia wynosi 50 zĹ bez wzglÄdu na wartoĹÄ spadku plus 100 zĹ za sporzÄ
dzenie protokoĹu poprzedzajÄ
cego wydanie aktu poĹwiadczenia (do wszystkich podanych opĹat trzeba dodaÄ 22 proc. VAT). Jest to wiÄc nawet taĹsze niĹź stwierdzenie nabycia spadku przeprowadzone przed sÄ
dem (tam opĹaty wynoszÄ
: od wniosku o stwierdzenie nabycia 50 zĹ, natomiast opĹata od wniosku o dziaĹ spadku wynosi 500 zĹ, a jeĹli jest to zgodny wniosek stron, to 300 zĹ).
W Pana przypadku, gdyby nie byĹo darowizn, to wszystkie dzieci po dziale spadku powinny otrzymaÄ mniej wiÄcej tyle samo. JednakĹźe w tej sytuacji, jaka zaistniaĹa, bracia, którzy otrzymali wczeĹniej darowiznÄ majÄ
obowiÄ
zek zaliczenia jej na schedÄ spadkowÄ
, co znaczy, Ĺźe przy postÄpowaniu w sprawie dziaĹu spadku istnieje obowiÄ
zek wykazania otrzymanych wczeĹniej od spadkodawcy Ĺrodków. Zaliczenie darowizny na schedÄ spadkowÄ
przeprowadza siÄ w ten sposób, Ĺźe wartoĹÄ darowizn dolicza siÄ do spadku lub do czÄĹci spadku, która ulega podziaĹowi miÄdzy spadkobierców obowiÄ
zanych wzajemnie do zaliczenia, po czym oblicza siÄ schedÄ spadkowÄ
kaĹźdego z tych spadkobierców, a nastÄpnie kaĹźdemu z nich zalicza siÄ na poczet jego schedy wartoĹÄ darowizny podlegajÄ
cej zaliczeniu (wartoĹÄ przedmiotu darowizny oblicza siÄ wedĹug stanu z chwili jej dokonania, a wedĹug cen z chwili dziaĹu spadku). Spadkobierca, którego wartoĹÄ darowizny przewyĹźsza jego udziaĹ w spadku, zostaje z dziaĹu wyeliminowany, jeĹźeli zaĹ wartoĹÄ ta jest niĹźsza, jego udziaĹ zostaje w dziale stosownie wyrównany. Z tego, co Pan mówi, wobec wielkoĹci darowizn, bracia najpewniej na skutek dziaĹu spadku juĹź nie powiÄkszÄ
swojego majÄ
tku, co oznacza, Ĺźe przy zgodzie matki i siostry bÄdzie mógĹ Pan zostaÄ jedynym wĹaĹcicielem owej nieruchomoĹci.
<< powrót do listy pytań