Pro publico bono

Pytanie 103

Moja mama bez umiaru zaciąga kredyty. Pojedynczo nie są to duĹźe kwoty, ale łącznie stanowią sporą kwotę. Obawiam się, ze będzie zaciągała je dalej. Jak temu przeciwdziałać? Jak zabezpieczyć się przed spadkiem, w skład którego wchodzą tylko długi?



 Ustawodawca zna przypadki, w których konieczne staje się uniemoĹźliwienie komuś szkodzenia samemu sobie. Myślę tu o tzw. ubezwłasnowolnieniu. JednakĹźe jeśli mama jest w pełni władz umysłowych i radzi sobie w codziennym Ĺźyciu, to nie ma podstaw, aby ją ubezwłasnowolnić. Ubezwłasnowolnienie słuĹźy do pomocy i opieki osobom, które nie potrafią same się o siebie zatroszczyć w wystarczający sposób i nie są zdolne właściwie pokierować swoim postępowaniem. W celu ochrony praw tych osób ustanawia się opiekuna lub kuratora, który między innymi dba o majątek ubezwłasnowolnionego, uniemoĹźliwiając mu zawieranie niekorzystnych umów. Ubezwłasnowolnić moĹźna jedynie, gdy zaburzenia psychiczne (w tym równieĹź alkoholizm, narkomania) wpływają na niemoĹźność lub ograniczenie kierowania przez daną osobę swoim postępowaniem. Podstawą ubezwłasnowolnienia moĹźe być jedynie dobro osoby, która ma być ubezwłasnowolniona.
Co się zaś tyczy długów spadkowych, to o ile mama nie zostawi testamentu, dziedziczenie odbywać się będzie na zasadach ustawowych. W pana przypadku, skoro mama jest wdową, w przypadku dziedziczenia ustawowego będzie Pan dziedziczył z razem z siostrą. Istnieje wówczas kilka moĹźliwości. Spadkobierca moĹźe spadek przyjąć bądĹş odrzucić (art. 1012 k.c.), gdyĹź naleĹźy pamiętać, Ĺźe długi takĹźe się dziedziczy. Decydując się na przyjęcie udziału spadkowego, moĹźna to uczynić bez ograniczania odpowiedzialności za długi, tzw. przyjęcie proste, bądĹş z ograniczeniem tej odpowiedzialności, tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza. Instytucja przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest dobra dla tych spadkobierców, którzy nie wiedzą ile jest długów, a obawiają się, Ĺźe mogą być wyĹźsze niĹź aktywa. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku moĹźe być złoĹźone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedzia?ł się o tytule swego powołania. JeĹźeli w tym terminie odrzuci pan spadek, to zostanie pan wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie doĹźył otwarcia spadku (art. 1020 k.c.). Pański udział w spadku przypada wówczas pana zstępnym, tzn. dzieciom, wnukom. Oni teĹź powinni odrzucić spadek, w przeciwnym razie odziedziczć niewiadomych rozmiarów długi. Postępowanie spadkowe moĹźe się toczyć przed Sądem bądĹş notariuszem (w tym ostatnim przypadku tylko wówczas, gdy postępowanie jest bezsporne).
    Pamiętać jednak naleĹźy, Ĺźe zgodnie z  art. 1024 k.c. „JeĹźeli spadkobierca odrzucił spadek z pokrzywdzeniem wierzycieli, kaĹźdy z wierzycieli, którego wierzytelność istniała w chwili odrzucenia spadku, moĹźe żądać, aĹźeby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do niego”. Przesłanka ta nie zostanie jednak spełniona, jeĹźeli spadek jest przeciążony długami, a więc moĹźna wykazać brak aktywów, które mogłyby posłuĹźyć do zaspokojenia wierzycieli spadkobiercy, który spadek odrzucił.



<< powrót do listy pytań